Render oosterweel

Aanleg fly-overs van nieuwe knooppunt Antwerpen-West gestart

Meer over

De projectleider aan het woord

De aannemer startte reeds met de aanleg van de bijna 20 meter hoge kolommen voor de fly-overs voor het nieuwe knooppunt Antwerpen-West. Projectleider Timothy Peleman legt uit.

Begin februari startte Rinkoniên, de aannemer van de Oosterweelwerken Linkeroever/Zwijndrecht, de voorbereidende werken voor de aanbouw van de nieuwe fly-overs in knooppunt Antwerpen-West*. Na het voorbereiden van het terrein werden enkele bouwkuipen aangelegd voor de funderingen van de vier eerste kolommen die de nieuwe fly-overs** zullen dragen. Hoe gaat dat in zijn werk en wat met het verkeer dat – ook tijdens de werken – het (tijdelijke) knooppunt Antwerpen-West moet kunnen gebruiken? We vroegen aan Timothy Peleman, sinds januari 2020 projectleider voor Antwerpen-West bij Rinkoniên, meer uitleg. Timothy volgde Marcel Heidstra op, die zich nu toelegt op het ontwerp van de fly-overs en tegelijk ook het project van de geluidsschermen leidt.

* Knooppunt van E17 en R1 op Linkeroever, vlak voor de Kennedytunnel.
** Een fly-over is een brug met meerdere steunkolommen die over twee of meer andere wegen heen gaat.

Dag Timothy, de bedrijvigheid in Antwerpen-West is de afgelopen weken in stijgende lijn gegaan. Grote bergen grond verrijzen en werfvoertuigen rijden af en aan. Wat is er aan de hand?

Timothy: Er gebeurt eigenlijk van alles tegelijkertijd. Mijn collega Bert Bauwens bereidt de bouw van de nieuwe bruggen over de spoorweg en de tijdelijke bruggen over de E17 voor, we bouwen een tijdelijk knooppunt binnen het bestaande knooppunt - waar het verkeer eind juli zal naartoe verschoven worden. Deze verschuiving geeft ons een grote werkzone waarin we alle werken veilig kunnen uitvoeren. Daarnaast zijn we gestart met de bouw van de fly-overs van het nieuwe knooppunt.

Op dit moment zien we langs de E17 richting Gent grote damplanken de grond in gaan?

Timothy: Klopt, we zijn momenteel drie bouwkuipen aan het opbouwen. Kort gezegd is een bouwkuip een tijdelijke, waterdichte constructie die we uitgraven en waar we vervolgens in kunnen beginnen bouwen. Die damplanken zijn tussen de 12.5m en 16.5m lang en hebben een dubbele functie. Langs de ene kant dus om het grondwater uit onze bouwput te houden, langs de andere kant als grondkering om de stabiliteit van de ophoging waarop de snelweg ligt te behouden . Zo vermijden we dat deze snelwegberm instabiel wordt en in onze bouwput schuift met alle gevolgen van dien.

Die bouwkuipen dienen al voor de opbouw van het nieuwe knooppunt?

Timothy: Voor vier kolommen van de eerste twee nieuwe fly-overs inderdaad. Concreet gaat het om de bruggen voor het verkeer komende van de E17 richting Sint-Anna/E34 en van Sint-Anna/ E34 richting de Kennedytunnel. Dat zijn de langste fly-overs uit het knooppunt en dus ook het meeste werk. Wanneer de bouwkuipen klaar zijn graven we zo’n drie meter grond uit en starten we met de funderingszool van de kolommen die deze bruggen zullen ondersteunen.

Dat moeten stevige funderingen zijn?

Timothy: Als je weet dat de langste brug die we hier bouwen 463 meter lang is en dat de hoogste kolom die deze brug zal ondersteunen bijna 20 meter hoog zal zijn, heb je daar absoluut een stevige fundering voor nodig. In de bouwkuipen gaan we eerst zo’n 250 funderingspalen (+/- 60 per kolom) in de grond boren. Die zijn ongeveer 17 meter lang en reiken tot in een draagkrachtige grondlaag. Bovenop de funderingspalen bouwen we dan een gewapende funderingszool. Zo één zool bestaat uit 50 ton staal en 240 m³ beton. Die zool zelf zal onder het toekomstige grondoppervlak komen te liggen, dus daar zal je niet heel veel van zien. Bovenop de funderingszool gaan we de kolom zelf bouwen.

Een kolom van bijna 20 meter hoog. Hoe begin je daar aan?

Timothy: Vooraf wordt een stalen bekisting op maat ontworpen door het studiebureau. Deze bekisting wordt vervolgens nauwkeurig geproduceerd in een atelier zodanig dat de vorm exact overeenkomt met onze wensen. De stalen bekisting wordt aansluitend getransporteerd en geplaatst op de werf en zal dienst doen als een mal, waarin het beton gegoten wordt.

Concreet beginnen we met een halve bekisting te plaatsen, dus langs één kant van de kolom. Hierin kunnen we dan de wapening van de kolom in één keer plaatsen en bevestigen aan de wapening van de zool. Eens die wapening op zijn plaats zit, wordt de andere helft van de bekisting geplaatst en kan de bekisting worden volgestort met beton. De bekisting wordt verwijderd wanneer het beton uitgehard is.

Zo’n stalen bekisting is trouwens ook indrukwekkend. Voor de langste fly-over in Antwerpen-West te ondersteunen moeten we 9 van die kolommen bouwen, die allemaal andere afmetingen hebben. Daarom opteren we voor een modulair systeem van bekisting. Daardoor is die bekisting herbruikbaar en kunnen we telkens voor de juiste afmetingen een bekisting in elkaar zetten. De grootste bekisting weegt zo’n 22 ton. Deze bekisting zal vervolgens ook ingezet worden op de fly-over in Sint-Anna, waarvan de bouw in 2023 zal starten en waar er ook 6 kolommen worden gebouwd.

En eens die kolom is uitgehard?

Timothy: Dan volgt de kolomkop, een gevaarte van zo’n 15 meter lang en drie meter breed. Die bouwen we eveneens met een bekisting. Voor de veiligheid wordt de bekisting op de begane grond in elkaar gestoken, waarna de wapening en voorspanning in de bekisting wordt geplaatst. Uiteindelijk plaatsen we in één beweging de volledige pijlerkop bovenop de kolom. Daar wordt de kop volgestort met beton. We kunnen de kop kantelen en roteren, zodat we de juiste hellingsgraad hebben voor de fly-over die erbovenop komt. Hierdoor kunnen we ook de bekisting van de kolomkoppen opnieuw gebruiken.

Grote bouwputten langs de snelweg, kolommen tot wel 20 meter hoog, fly-overs van meer dan 400 meter lang,… Gaat het verkeer op de snelweg hinder ondervinden tijdens de bouw hiervan?

Timothy: Het verkeer in knooppunt Antwerpen-West zal op tijdelijke wegen en bruggen gezet worden vanaf eind juli 2020. Deze verschuiving geeft ons een grote werkzone waarin we alle werken veilig kunnen uitvoeren. Een gedeelte van de fly-overs zal echter gebouwd moeten worden terwijl het snelwegverkeer er onder door rijdt.

Klinkt gevaarlijk?

Timothy: Bouwen boven de snelweg als er nog verkeer op rijdt zou niet mogelijk zijn als we geen ingrijpende maatregelen zouden nemen, en terecht. We plaatsen voor iedere fly-over die we bouwen boven rijdend snelwegverkeer een zogenaamde overkluizing over de snelweg. Die overkluizing zorgt ervoor dat het verkeer veilig kan blijven rijden, terwijl erboven gewerkt wordt aan de fly-overs.

Een overkluizing is eigenlijk een soort van heel groot en stevig ‘afdak’ boven de snelweg. Het gaat om torens aan beide zijden van de snelweg, met daartussen grote balken van 32 ton per stuk. Daarboven komt dan de stelling voor de bouw van de fly-over. Bruggen bouwen van deze omvang, terwijl het verkeer er onder door blijft rijden is best een huzarenstuk dat niet vaak voorkomt. Veiligheid is ook voor ons altijd de eerste prioriteit.

Hoe ziet de planning van dit alles eruit?

Timothy: Momenteel zijn we nog even bezig met het aanleggen van de bouwputten en het boren van de funderingspalen. Vanaf de tweede helft van maart, als alle funderingspalen in de grond zitten, starten we met de bouw van de zolen. De eerste kolom staat gepland om opgebouwd te worden vanaf eind april. Tegen augustus schatten we met de kolommen in deze zone klaar te zijn.

De productie van de overkluizingen is gestart. De torens waar de liggers op zullen komen bouwen we op in mei/juni, de liggers volgen tijdens het Hemelvaartweekend of tijdens het weekend van de Nationale feestdag. De bouw van de fly-overs boven de overkluizingen volgt dan in het voorjaar van 2021.

Dat de overkluizingen nu al gelegd worden terwijl we ze eigenlijk pas volgend jaar nodig hebben, is een maatregel om de hinder voor de weggebruikers te beperken. Tijdens het Hemelvaartweekend staat sowieso al gepland om de tijdelijke bruggen in het knooppunt op hun plaats te leggen. In het weekend van de Nationale feestdag worden er dan weer bestaande bruggen afgebroken. Door tijdens één van deze twee hinderweekends ook de overkluizingen al op te bouwen, zorgen we ervoor dat we volgend jaar de snelweg niet nog een keer moeten afsluiten om deze overkluizingen te plaatsen.

Succes!

Gerelateerd nieuws